آیشمن در اورشلیم

معرفی کوتاه

آیشمن در اورشلیم

درباره‌ی نویسنده:

هانا آرنت، فیلسوف و روزنامه‌نگار آلمانی در سال ۱۹۰۶ در هانوفر در آلمان به دنیا آمد و قربانی هولوکاست شد اما در نهایت از اردوگاه‌های آدم‌سوزی جان سالم به در برد. در شمار اثرگذارترین چهره‌های فلسفه در قرن بیستم است. آرنت در ایران بسیار زود ترجمه و شناخته شد و برخی از مهم‌ترین آثارش از جمله انقلاب، وضع بشر و خشونت سال‌هاست در ایران مکرراً تجدید چاپ می‌شوند. موضوع عمده‌ی آثار فلسفی او، دموکراسی مستقیم یا اقتدارگرایی و تمامیت‌خواهی حکومت‌های استبدادی است.

درباره‌ی کتاب:

آرنت زمانی که پس از جنگ جهانی دوم آدولف آیشمن در اورشلیم محاکمه می‌شد به اورشلیم رفت تا از محاکمه‌ی او گزارشی برای مجله‌‌ی نیویورکر بنویسد. آدولف آیشمن از مدیران کستار بزرگان یهودیان در اردوگاه های نازی‌ها بود. کتاب درباره‌ی مسئله‌ی شر است، اما مسئله‌ی شر در کتاب این نیست که چرا و چطور خداوندِ عالم مطلق و قادر مطلق و خیر محض اجازه‌‌ی ظهور و بروز شری چون کشتار و نابودی یهودیان را در عالم داده است، بلکه می‌کوشد به این مسئله بپردازد که چطور انسان می‌تواند در عالم انسانی چنین شری را بیافریند. بنابراین کتاب از مسئولیت انسان در آفرینش شر سخن می‌گوید. آرنت در این کتاب روشن می‌کند که جنایت‌کاری چون آیشمن، به چه معنا مدعی شده است که تمام زندگی‌اش را مطابق با اصول اخلاقی کانت و به ویژه تعریف کانتی از وظیفه زیسته است.

نقد کتاب

زهرا شمس، مترجم کتاب، در جلسه‌ی نقد و بررسی آیشمن در اورشلیم در مورد این کتاب گفت:

بخش زیادی از کتاب به مراحل اجرای راه‌حل نهایی در اروپا اختصاص یافته است که از نظر تاریخی می‌تواند دید بسیار خوبی به مخاطب فارسی‌زبان بدهد. اما شاید مهم‌ترین بخش این کتاب جایی باشد که آرنت پروفایل شخصیتی و شناخت روان‌شناختی خود از شخصیت آیشمن را برای خواننده بازگو می‌کند. این بخش تاکنون محل مناقشات زیادی بوده است و هنوز ردیه‌هایی بر آن نوشته می‌شود. به‌هرروی، آرنت می‌گوید، من بر اساس اسناد و مدارکی که از سوابق آیشمن در دست داشتم، حرف‌های او در جریان بازجویی، دادگاه و مصاحبه‌های آدولف آیشمن در زمان زندگی پنهان خود در آرژانتین با یکی از مأموران اس‌اس که بعدها منتشر شد، معتقدم که آیشمن چندان با انتظار و شناخت کلاسیک ما از جنایتکار در این سطح هماهنگی ندارد.

منبع نقد کتاب: سایت خبرگزاری مهر